Σύναξη Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και Βαπτιστή

Σήμερα γιορτάζει η Εκκλησία μας τη Σύναξη του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και Βαπτιστή, δηλαδή της υπέροχης αυτής προσωπικότητας που μία ημέρα νωρίτερα, των Αγίων Θεοφανίων, βαπτίζει τον Δεσπότη Χριστό στον Ιορδάνη ποταμό. Οι "Συνάξεις" γιορτάζονται την επόμενη ημέρα Δεσποτικών ή Θεομητορικών γιορτών. Η Εκκλησία καλεί τους πιστούς σε λατρευτική σύναξη για να αποδώσουν την πρέπουσα τιμή στο δεύτερο πρόσωπο που (συμ)πρωταγωνιστεί με τον Δεσπότη Χριστό ή αντίστοιχα με τη Θεομήτορα σε κάθε σπουδαίο γεγονός του Σχεδίου της Θείας Οικονομίας . Για παράδειγμα στις 26 Δεκεμβρίου (την επόμενη ημέρα της Δεσποτικής γιορτής των Χριστουγέννων) γιορτάζουμε τη Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου, ενώ στις 26 Μαρτίου (την επόμενη ημέρα της Θεομητορικής γιορτής του Ευαγγελισμού) γιορτάζουμε τη Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ.

Η γιορτή των Φώτων

Η γιορτή των Φώτων είναι η γιορτή της νίκης του Φωτός επί του σκότους - μία γιορτή πάντα επίκαιρη, αφού το σκοτάδι ποτέ δεν παύει να πολεμάει να επιβληθεί σε τούτον τον κόσμο. Στα πρωτοχριστιανικά χρόνια, μέχρι τα μέσα του 4ου αιώνα, αυτήν την ημέρα οι Χριστιανοί μαζί με τα Άγια Θεοφάνια γιόρταζαν και τα Χριστούγεννα, με την κοινή εορτή να ονομάζεται "Επιφάνια". Δεν είναι άλλωστε τυχαία όσα αναφέρονται στο κοντάκιο των Θεοφανίων: «Επεφάνης σήμερον τη οικουμένη και το Φως Σου Κύριε εσημειώθη εφ΄ ημάς, εν επιγνώσει υμνούντας Σε. Ήλθες εφάνης το Φως το απρόσιτον». Δεν πρέπει να ξεχνάμε βέβαια πως το σκοτάδι έχει ήδη νικηθεί με την Ανάσταση του Χριστού, που είναι πάντα παρούσα κατά τη διάρκεια του Αγίου Δωδεκαημέρου το οποίο κλείνει σήμερα: Η βεβαιότητα της Ανάστασης του Χριστού είναι που χαρίζει το υπέρλαμπρο φως της τόσο στη Γέννηση όσο και στη Βάπτισή Του. 

Η γιορτή των Αγίων Θεοφανίων αναφέρεται επίσης στη φανέρωση της Αγίας Τριάδος. Με τη σημερινή γιορτή γίνεται φανερό το Μυστήριο της Τριαδικότητος του αληθινού Θεού που αποτελεί βασικό δόγμα της πίστης μας (Τριαδολογικό δόγμα). "Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου σου Κύριε, ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις· τοῦ γάρ Γεννήτορος ἡ φωνή προσεμαρτύρει σοι, ἀγαπητόν σε Υἱόν ὀνομάζουσα· καί τό Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς, ἐβεβαίου τοῦ λόγου τό ἀσφαλές. Ὁ ἐπιφανείς Χριστέ ὁ Θεός, καί τόν κόσμον φωτίσας δόξα σοι" (απολυτίκιο εορτής).

Χρόνια πολλά σε όλους και όλες!

Οι Άγιοι Πρωτοκορυφαίοι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος: αιώνιο παράδειγμα αγάπης, συγχώρεσης, ενότητας και συμφιλίωσης

Η Ορθόδοξη Εκκλησία συνεορτάζει σήμερα δύο ανυπέρβλητες προσωπικότητες από τη χορεία των Αγίων της, τους δύο πρωτοκορυφαίους Αποστόλους του Χριστού Πέτρο και Παύλο. Οι δύο αυτές προσωπικότητες ήταν ιδιαίτερα δυναμικές και εξαιρετικά αφοσιωμένες στο αποστολικό τους έργο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αρχικά μεταξύ τους κάποιες καχυποψίες και εν συνεχεία κάποιες διαφωνίες για τον τρόπο διάδοσης του Ευαγγελίου. Τελικά, όμως, τερμάτισαν τη ζωή τους μαζί και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο: θυσιαστικά, μαρτυρικά. Η Εκκλησία προβάλλοντας το παράδειγμά τους, μας διδάσκει ότι το ζητούμενο για όλους τους Χριστιανούς είναι πάντα η ενότητα, η συγχώρεση και η συμφιλίωση που πηγάζει από την αγάπη του Χριστού. Στις δύσκολες εποχές που διερχόμαστε για την ενότητα της Εκκλησίας, ας είναι το παράδειγμα τους φάρος φωτεινός και καταφύγιο για όλους μας.

Ως Έλληνες, οφείλουμε άλλωστε πάρα πολλά στον σήμερα εορτάζοντα Απόστολο των Εθνών Παύλο και στους πιστούς συνεργάτες του. Ο Χριστιανισμός έφτασε και αναπτύχθηκε στην τότε ειδωλολατρική Ελλάδα χάρη στις αφοσιωμένες τους προσπάθειες στη διάδοση του Ευαγγελίου, παρά τους κόπους, τις θυσίες και τα βάσανα που αντιμετώπιζαν καθημερινά.  Ο Χριστός διαλέγει τον άνθρωπο αυτόν που στην αρχή της ζωής του υπήρξε σφοδρός διώκτης του Χριστιανισμού, να διαδώσει σε όλα τα έθνη (δηλαδή στον ειδωλολατρικό κόσμο) το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασής Του και της αιώνιας ζωής. Στο σχέδιο της Θείας Οικονομίας Του είναι μάλιστα το να επισκεφτεί ο Απόστολος των Εθνών και την Ελλάδα. Στη δεύτερη περιοδεία του, λοιπόν, κι ενώ βρίσκεται στην Τρωάδα, την αρχαία Τροία, το όραμα ενός Μακεδόνα που του ζητάει να διαβεί στη Μακεδονία και να βοηθήσει τους ανθρώπους εκεί γίνεται η αιτία να πορευτεί ο Απόστολος Παύλος στον Ελλαδικό χώρο και να αφιερώσει όλη του την περιοδεία στους Έλληνες. Από τη Σαμοθράκη φτάνει μέχρι την Κόρινθο κηρύττοντας το Ευαγγέλιο του Κυρίου σε πολλές περιοχές. Στην τρίτη του περιοδεία θα επισκεφτεί και πάλι την Ελλάδα για να ενισχύσει τους νεοεισερχόμενους στην πίστη Χριστιανούς, οι οποίοι αρχίζουν σιγά-σιγά να πληθύνονται. Παρακολουθήστε εδώ ένα πολύ όμορφο βίντεο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών που περιγράφει αναλυτικά τα βήματά του στην Ελλάδα.

Οι Έλληνες, λοιπόν, που γνωρίσαμε τον Χριστό και γίναμε Χριστιανοί χάρη στον Απόστολο των Εθνών και στους συνεργάτες του, γιορτάζουμε σήμερα και τιμούμε ιδιαιτέρως τον Απόστολο Παύλο.

Χρόνια πολλά σε όλους και όλες, βοήθειά μας οι Άγιοι!

5 τεχνικές διδακτικής αξιοποίησης τραγουδιών στο Μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ)

Το απόγευμα της Πέμπτης 25 Φεβρουαρίου 2021 πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά, μέσω Webex, δίωρη επιμορφωτική συνάντηση των Θεολόγων της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης που διοργάνωσε το ΠΕΚΕΣ ΑΜΘ με υπεύθυνη τη Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου Θεολόγων ΑΜΘ κ. Ξανθή Αλμπανάκη.

Ακολουθεί μία ανασκόπηση της εισήγησής μου, με σκοπό να αποτελέσει πηγή ανατροφοδότησης για τους εξήντα (60) περίπου συναδέλφους και συναδέλφισσες που τίμησαν τη συνάντηση με τη συμμετοχή τους, αλλά και να δώσει τη δυνατότητα σε όσους δεν συμμετείχαν να πάρουν κάποιες ιδέες διδακτικής αξιοποίησης τραγουδιών στο ΜτΘ.

Babo Koro - "Ο ξένος", πρόταση διδακτικής αξιοποίησης για Θεολόγους, Φιλολόγους, Δασκάλους και Μουσικούς

Το πολύ όμορφο, μουσικά και στιχουργικά, τραγούδι του μουσικού συγκροτήματος Babo Koro "Ο ξένος", από τον δίσκο τους "Σίσυφος" που κυκλοφόρησε στα τέλη Μαρτίου του 2019, αποτελεί μία εξαιρετική επιλογή για διδακτική αξιοποίηση με τα διάφορα μοντέλα του Έντεχνου Συλλογισμού (Artfull thinking), τόσο στο μάθημα των Θρησκευτικών από τους Θεολόγους και τους Δασκάλους, όσο και στα μαθήματα της Γλώσσας ή της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας από τους Φιλολόγους και τους Δασκάλους, αλλά και στο μάθημα της Μουσικής από τους Μουσικούς.

Πιο συγκεκριμένα, στο μάθημα των Θρησκευτικών το τραγούδι "Ο ξένος" μπορεί να αξιοποιηθεί διδακτικά στις παρακάτω (τουλάχιστον) θεματικές ενότητες:

• Α' Γυμνασίου, Β' Θ.Ε., υποενότητα 5.iv: Ο άνθρωπος ως διάκονος του πλησίον (σσ. 29-30) 

• Γ' Γυμνασίου, Δ' Θ.Ε.: Ο σεβασμός του άλλου στην Ορθόδοξη παράδοση (σσ. 34 -37)

• Β' Γενικού Λυκείου, Θ.Ε. 2.1: Η Παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας (σσ. 42-45)

Μπορεί όμως να αξιοποιηθεί διδακτικά και από τους Φιλολόγους ή τους Δασκάλους, σε ενότητες με θέματα αντίστοιχα με τα παραπάνω, στη διδασκαλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και της Γλώσσας, αλλά και από τους Μουσικούς κατά τη διδασκαλία της Παραδοσιακής Μουσικής.

Θα βρείτε σύντομη παρουσίαση των διάφορων μοτίβων Έντεχνου Συλλογισμού που προτείνονται για την επεξεργασία του συγκεκριμένου τραγουδιού στο τελευταίο μέρος της παρούσας δημοσίευσης, αμέσως μετά τους στίχους του.

Η Προσευχή των Πατέρων της Όπτινα - πρόταση διδακτικής αξιοποίησης στο μάθημα των Θρησκευτικών

Η προσευχή των Πατέρων της Όπτινα είναι μία πολύ όμορφη πρωινή προσευχή που μπορεί να αξιοποιηθεί διδακτικά σε τουλάχιστον τέσσερις διάφορες διδακτικές ενότητες των νέων (μεταβατικών) βιβλίων θρησκευτικών: στη Β' Θεματική Ενότητα της Γ' Γυμνασίου (στις υποενότητες για την πίστη), στη διδακτική ενότητα 1.3 της Α' Γενικού Λυκείου που είναι αφιερωμένη στη "μεταμορφωτική δύναμη της προσευχής", στη διδακτική ενότητα 2.2 της Β' Γενικού Λυκείου που αναφέρεται στην "έκφραση της πίστης" και στη διδακτική ενότητα 3.4 της Γ' Γενικού Λυκείου που με άξονα τη Μεταμόρφωση του Χριστού κάνει λόγο για τη μεταμόρφωση της ζωής κάθε ανθρώπου. 

Βασικός άξονας της προσευχής των Πατέρων της Όπτινα είναι η εμπιστοσύνη μας στο θέλημα του Θεού, το άφημα στα χέρια Του ακόμη και στις πιο απρόοπτες καταστάσεις της ζωής μας. Η συνειδητοποίηση από τους μαθητές ότι η ζωή όλων μας βρίσκεται στα χέρια του Θεού ακόμη και όταν αντιμετωπίζουμε πολύ δύσκολες καταστάσεις όπως μία σοβαρή ασθένεια σαν αυτή που προκαλεί ο κορωνοϊός, μπορεί να λειτουργήσει λυτρωτικά για την ψυχή τους και να τους απαλλάξει από το υπερβολικό άγχος που γεννά η περίοδος της πανδημίας που διανύουμε. Παράλληλα μπορεί να προβληθεί η προσευχή, σε όλες τις εκφάνσεις της, ως το κατεξοχήν μέσο επικοινωνίας μας με το Θεό και μεταμόρφωσης της ζωής μας.

Ανάμνηση Θαύματος Αγίου Θεοδώρου του Βυζαντίου

Όσοι έχουν ζήσει έστω για λίγες μέρες στην πανέμορφη πρωτεύουσα της Λέσβου, την θαλασσοβρεγμένη Μυτιλήνη, θα έχουν σίγουρα επισκεφτεί τον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αθανασίου, σημαντικό θρησκευτικό προσκύνημα της πόλης, όπου φυλάσσεται ακέραιο το σκήνωμα του πολιούχου της Αγίου Θεοδώρου του Βυζαντίου.

Το θαύμα του οποίου την ανάμνηση γιορτάζει από το έτος 1936 μ.Χ. κάθε χρόνο κατά την Δ' Κυριακή του Πεντηκοσταρίου η Μυτιλήνη, κατόπιν πρωτοβουλίας του τότε Μητροπολίτη της Ιακώβου του από Δυρραχίου, φέτος είναι πιο επίκαιρο από ποτέ καθώς μας θυμίζει πολύ έντονα την δύσκολη κατάσταση που ακόμη αντιμετωπίζουμε στην πατρίδα μας και στον κόσμο με τον Κορωνοϊό και την παγκόσμια επιδημία της νόσου Covid-19. Μία εβδομάδα ακριβώς πριν επιτραπεί επιτέλους και πάλι στους πιστούς να αρχίσουν να λειτουργούνται στις εκκλησιές της πατρίδας μας, το θαύμα της διασώσεως του πληθυσμού της πόλεως της Μυτιλήνης από την πανώλη, με τη χάρη του Αγίου Θεοδώρου του Βυζαντίου, μας θυμίζει ότι η Εκκλησία είναι πρόξενος θεραπειών και όχι αιτία νόσων, λιμάνι και όχι ναυάγιο, ζωή και όχι θάνατος.

Χριστός Ανέστη! Χρόνια πολλά στην όμορφη, μα και πολύπαθη κατά τα τελευταία χρόνια, Μυτιλήνη και στους φιλόξενους κατοίκους της. Ο Άγιος Θεόδωρος ας είναι βοηθός σας και προστάτης του νησιού σας πάντα!

Συναξάρι

Το 1832 μ.Χ. μάστιζε φοβερή θανατηφόρος αρρώστια, η πανώλης, τον πληθυσμό της Μυτιλήνης. Οι θάνατοι κάθε μέρα γινότανε και περισσότεροι. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να σκορπιστούν στους γύρω λόφους ελπίζοντας ότι έτσι θα αποφύγουν τη μετάδοση της αρρώστιας. Και οι αρχές της πόλεως αφήκαν τα γραφεία τους στην πόλη και κατέφυγαν και αυτές στα βουνά. Όλα τα μέτρα όμως που έπαιρναν, ήταν ανίσχυρα να σταματήσουν την αρρώστια και το θάνατο. Η κυβέρνηση έστειλε συνεργεία γιατρών από την Κωνσταντινούπολη και φάρμακα, που πάλι δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα.

Αλλά ό,τι δεν κατόρθωσαν οι ανθρώπινες προσπάθειες, το έκαμε η χάρη του Θεού με τις προσευχές του Αγίου Θεοδώρου.

Σ’ αυτές τις κρίσιμες μέρες και μάλιστα τη νύχτα της Παρασκευής της α΄ εβδομάδας των Νηστειών, φανερώθηκε ο Άγιος στον τότε Πρωτοσύγκελλο Καλλίνικο, τον μετέπειτα Μητροπολίτη Μυτιλήνης και αργότερα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, και του παρήγγελε να ειπεί στο Μητροπολίτη να μαζέψει τους χριστιανούς από τις εξοχές, όπου είχαν καταφύγει, να κάνουν αγρυπνία στο Μητροπολιτικό ναό και να βγάλουν και το λείψανο του από την κρύπτη του ναού. Ο Πρωτοσύγκελλος δεν έδωσε σημασία στο όνειρο, αλλά μετά από μια εβδομάδα, και πάλι νύκτα της Παρασκευής, βλέπει το ίδιο όνειρο ζωηρότερα, και αυστηρότερον τον Άγιο. Αμέσως αυτή τη φορά έτρεξε και ανακοίνωσε στο Μητροπολίτη την εντολή του αγίου. Ο Μητροπολίτης αμέσως συνάντησε τον Τούρκο Διοικητή και του ζήτησε την αδεία να επιτρέψει να ειδοποιήσει με κάθε μέσο τους χριστιανούς, να έλθουν στο ναό και να παρακαλέσουν όλοι τον Θεό να σωθούν απ’ την αρρώστια. Οι Τούρκοι γιατροί, που ήρθαν απ’ την Κωνσταντινούπολη, αντέδρασαν. Δεν ήθελαν να γίνει συγκέντρωση από φόβο να μη μεταδοθεί η αρρώστια περισσότερο. Όμως ο Διοικητής βλέποντας ότι ο κόσμος πέθαινε, παρ’ όλα τα μέτρα που είχαν πάρει οι γιατροί, έστω και αν είχαν απομακρυνθεί από τα σπίτια τους οι κάτοικοι, έδωκε την άδεια για συγκέντρωση και αγρυπνία.

Όλοι οι χριστιανοί με πίστη και ελπίδα έτρεξαν στο ναό, που γέμισε μέσα, έξω και τους γύρω δρόμους. Έκλαψαν, παρακάλεσαν το Θεό, και ζήτησαν και τη βοήθεια του Αγίου, που έμαθαν ότι φανερώθηκε με όνειρο στον Πρωτοσύγκελλο. Ξημέρωσε και προσευχότανε. Τις πρωινές ώρες ο Μητροπολίτης και ο Πρωτοσύγκελλος κατέβηκαν στην κρύπτη του ναού, έβγαλαν με ευλάβεια το λείψανο του Αγίου Θεοδώρου και έκαμαν μια σύντομη λιτανεία γύρω στο ναό.

Από εκείνη την ώρα δεν πέθανε κανείς Χριστιανός ή Τούρκος από την πανώλη. Η πόλη ονόμασε τον Άγιο Θεόδωρο «Πολιούχο», δηλαδή προστάτη της πόλεως και του νησιού της Λέσβου. Τούρκοι και Έλληνες με κάθε τρόπο ομολογούσαν το θαύμα και φανέρωναν την ευγνωμοσύνη τους στο Θεό και τον προστάτη Άγιο.

Από τότε το σεπτό λείψανο του αγίου δεν το ξανάβαλαν στην κρύπτη του ναού, αλλά το τοποθέτησαν φανερά και για τους Τούρκους στη θέση του Μητροπολιτικού ναού, που βρίσκεται σήμερα και αποτελεί, όπως λέγει και το απολυτίκιο του αγίου, «θησαυρόν τιμαλφή» για την Λέσβο.

Σαν πολιούχος ο Άγιος Θεόδωρος προστάτεψε την Λέσβο και κατά τον τελευταίο πόλεμο του 1940 μ.Χ., που ενώ οι Ιταλοί βομβάρδιζαν διαφόρους στόχους, όπως τον ασύρματο της πόλεως, που ήταν στη Νεάπολη, τα εργοστάσια Σουρλάγκα στον κόλπο της Γέρας, στο λιμάνι το πλοίο «Αρντένα», καμιά βόμβα δεν πέτυχε το στόχο της και πολλές απ’ αυτές βυθίστηκαν στο έδαφος χωρίς να εκραγούν.

Σε ανάμνηση του θαύματος της διασώσεως του πληθυσμού της πόλεως από την πανώλη, από το έτος 1936 μ.Χ., με πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιακώβου του από Δυρραχίου, καθιερώθηκε νέα γιορτή στη Μυτιλήνη την Δ' Κυριακή από το Πάσχα, κατά την οποία γίνεται με μεγάλη λαμπρότητα και με συμμετοχή χιλιάδων λαού η λιτάνευση του σεπτού λειψάνου του Αγίου.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ´. Ταχὺ προκατάλαβε.

Τὸ πάντιμον Λείψανον τοῦ Θεοδώρου πιστοί, ἐνδόξως τιμήσωμεν ὡς θησαυρὸν τιμαλφῆ, καὶ πάντες βοήσωμεν· Σῶσον ἐκ τῶν κινδύνων τοὺς πιστῶς σε ὑμνοῦντας, ὡς πότε σὺ ἐῤῥύσω ἐκ πανώλους τὴν πόλιν, καὶ πάντας περιφρούρησον ταῖς ἱκεσίαις σου.

Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής

H περίοδος του Πεντηκοσταρίου και η Αναστάσιμη προσευχή

Η περίοδος που ξεκινάει από την ημέρα του Πάσχα και έχει έκταση μέχρι και την Κυριακή των Αγίων Πάντων, δηλαδή συνολικά 57 ημέρες, ονομάζεται περίοδος του Πεντηκοσταρίου. Όπως η εκτενής περίοδος των 70 ημερών του Τριωδίου, που προηγείται του Πάσχα και λαμβάνει το όνομα της από το ομώνυμο λειτουργικό βιβλίο, έτσι και η μακρά περίοδος του Πεντηκοσταρίου λαμβάνει το όνομά της από το λειτουργικό βιβλίο "Πεντηκοστάριον" το οποίο περιέχει τις Ακολουθίες των συγκεκριμένων πενηνταεπτά ημερών, δηλαδή από το πρωί της Κυριακής του Πάσχα μέχρι και την Κυριακή των Αγίων Πάντων. 

Στην περίοδο αυτή, εκτός από την Κυριακή του Πάσχα, σημαντική θέση κατέχει η Κυριακή της Πεντηκοστής λόγω του συγκλονιστικού γεγονότος της επιφοίτησης του Αγίου Πνεύματος στους μαθητές του Χριστού, της έλευσης του Παρακλήτου στην ανθρωπότητα, και της επακόλουθης γέννησης της πρώτης Εκκλησίας (της μεγάλης χριστιανικής κοινότητας των Ιεροσολύμων) μετά την βάπτιση 3.000 πιστών την ημέρα εκείνη από τους μαθητές.

Οι 9 Κυριακές του Πεντηκοσταρίου

1. Κυριακή του Πάσχα

2. Κυριακή του Θωμά

3. Κυριακή των Μυροφόρων

4. Κυριακή του Παραλύτου

5. Κυριακή της Σαμαρείτιδος

6. Κυριακή του Τυφλού

7. Κυριακή των Πατέρων της Α' Οικουμενικής Συνόδου

8. Κυριακή της Πεντηκοστής

9. Κυριακή των Αγίων Πάντων

Γιατί όμως ονομάζουμε την περίοδο αυτή των 8 εβδομάδων που περικλείονται ανάμεσα στις εννέα παραπάνω Κυριακές ως "Πεντηκοστάριο" αν και διαρκεί περισσότερο από 50 ημέρες; Διότι για την Εκκλησία η πρώτη εβδομάδα που ξεκινάει την Κυριακή του Πάσχα και καταλήγει στην Κυριακή του Θωμά, η επονομαζόμενη και Διακαινήσιμος εβδομάδα, θεωρείται ως μία μόνο ημέρα: η ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου. Επομένως η όλη περίοδος εκτείνεται ουσιαστικά ακριβώς πενήντα ημέρες μετά την μία ημέρα της Διακαινησίμου εβδομάδας.

Όσον αφορά στη σχολική πραγματικότητα, η οποία βέβαια παραδειγματίζεται από τη Λειτουργική, ισχύει το εξής: μέχρι και την παραμονή της Αναλήψεως του Κυρίου, η οποία γιορτάζετε την τεσσαρακοστή ημέρα από το Πάσχα, κατά την πρωινή συγκέντρωση των μαθητών αντί της Κυριακής προσευχής ("Πάτερ ἡμῶν") λέγεται η Αναστάσιμη προσευχή.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν,

θανάτῳ θάνατον πατήσας 

καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι 

ζωὴν χαρισάμενος. 

Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, 

προσκυνήσωμεν ἅγιον, Κύριον,

Ἰησοῦν τὸν μόνον ἀναμάρτητον.

Τὸν Σταυρόν σου Χριστὲ προσκυνοῦμεν

καὶ τὴν ἁγίαν σου Ἀνάστασιν

ὑμνοῦμεν καὶ δοξάζομεν·

σὺ γὰρ εἶ Θεὸς ἡμῶν,

ἐκτὸς σοῦ ἄλλον οὐκ οἴδαμεν,

τὸ ὄνομά σου ὀνομάζομεν.

Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί, προσκυνήσωμεν 

τὴν τοῦ Χριστοῦ ἁγίαν Ἀνάστασιν·

ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ

χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ.

Διὰ παντὸς εὐλογοῦντες τὸν Κύριον,

ὑμνοῦμεν τὴν Ἀνάστασιν αὐτοῦ·

Σταυρὸν γὰρ ὑπομείνας δι᾿ ἡμᾶς,

θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν.

Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τοῦ τάφου 

καθὼς προεῖπεν, 

ἔδωκεν ἡμῖν τὴν αἰώνιον ζωὴν 

καὶ μέγα ἔλεος.

Μετάφραση

Ο Ιησούς Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς

καταπατώντας τον θάνατο με τον θάνατό Του

και χαρίζοντας τη ζωή

σε όσους βρίσκονταν στους τάφους.

Αφού υπήρξαμε θεατές της Ανάστασης του Χριστού

ας προσκυνήσουμε τον άγιο Κύριο Ιησού

που είναι ο μόνος χωρίς αμαρτίες.

Προσκυνούμε Χριστέ τον Σταυρό σου

και υμνούμε και δοξάζουμε

την αγία σου Ανάσταση.

Διότι Εσύ είσαι Θεός μας, 

εκτός από Εσένα  δεν γνωρίζουμε άλλο Θεό,

ομολογούμε το όνομά Σου.

Ελάτε όλοι οι πιστοί, ας προσκυνήσουμε

την αγία Ανάσταση του Χριστού.

Διότι, να, ήρθε χάρη στον Σταυρό

χαρά σε όλο τον κόσμο!

Ευλογώντας παντοτινά τον Κύριο

υμνούμε την Ανάστασή Του.

Διότι υπομένοντας για χάρη μας το Σταυρό

κατανίκησε τον θάνατο με τον θάνατό Του!

Αφού αναστήθηκε ο Ιησούς από τον τάφο

όπως είχε πει από πριν,

μας χάρισε την αιώνια ζωή

και τη μεγάλη (Του) αγάπη.

Είναι καλό όλοι οι μαθητές και όλες οι μαθήτριες να γνωρίζουν την όμορφη αυτή προσευχή, καθώς είναι από τις λίγες που είναι αφιερωμένη αποκλειστικά στο δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, τον Υιό του Θεού. Ίσως σε κάποιους να φαντάζει δύσκολη η εκμάθησή της αλλά αν προσπαθήσουν πρώτα να την κατανοήσουν με τη βοήθεια της μετάφρασής της και αν μετά αφιερώσουν λίγο ποιοτικό χρόνο στο αρχαίο της κείμενο, θα διαπιστώσουν ότι δεν είναι τόσο δύσκολο να μάθουν αυτήν την όμορφη προσευχή που αναφέρεται στην Ανάσταση του Χριστού. Αν όμως ορισμένοι μαθητές αντιμετωπίζουν ακόμη και έτσι δυσκολία στην εκμάθησή της, μπορούν απλώς να προσπαθήσουν να μάθουν να διαβάζουν σωστά από μέσα το αρχαίο της (πρωτότυπο) κείμενο. Σε κάθε περίπτωση θα βγουν ωφελημένοι.

Χριστός Ανέστη! 

Χρόνια πολλά, με υγεία, δύναμη και πλούσια τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος στις ζωές όλων!

Η νηστεία της Σαρακοστής των Χριστουγέννων

Ξεκινά σήμερα, 15 Νοεμβρίου, η Σαρακοστή των Χριστουγέννων. Κάνοντας μία προσπάθεια να ενημερωθεί κανείς διαδικτυακά σχετικά με τη διατεταγμένη νηστεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας για την περίοδο αυτή, θα ανακαλύψει γρήγορα μία πληθώρα δημοσιεύσεων που αναφέρονται στο θέμα. Η δυσκολία έγκειται στο να εντοπίσει ανάμεσα τους αυτές που διακρίνονται για την ορθότητα όσων αναφέρουν, καθώς δεν είναι λίγες οι δημοσιεύσεις που καταργούν αρκετές από τις ημέρες κατάλυσης της νηστείας -είτε λόγω άκριτης αναπαραγωγής λανθασμένων στοιχείων, είτε ίσως λόγω αυστηρότητας των ίδιων των συντακτών τους, είτε πιθανόν λόγω επιρροής από παλιές προφορικές τοπικές, εθιμικές ή  μοναστικές παραδόσεις.

Στο άρθρο αυτό επιχειρείται να ξεκαθαριστεί το συγκεκριμένο θέμα και να δοθεί όσο το δυνατόν πιο ορθή πληροφόρηση σχετικά με τις ημέρες της Σαρακοστής των Χριστουγέννων για τις οποίες ορίζεται από τους Άγιους Πατέρες της Ορθόδοξης Εκκλησίας είτε αλάδωτη νηστεία, είτε κατάλυση οίνου και ελαίου, είτε κατάλυση ιχθύος, καθώς κατάλυση αυγών και γαλακτοκομικών δεν έχουμε καμία ημέρα της Σαρακοστής των Χριστουγέννων. Για όσους δεν έχουν τον χρόνο να διαβάσουν αναλυτικά το άρθρο, έχω δημιουργήσει στο τέλος έναν εύχρηστο πίνακα αναφοράς με όλες τις ημέρες νηστείας και τις διάφορες κατηγορίες κατάλυσής της για φέτος.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και το Σχέδιο της Θείας Οικονομίας

«Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον και του απ’ αιώνος μυστηρίου η φανέρωσις» βροντοφωνάζει σήμερα η Εκκλησία μας, ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Σήμερα γιορτάζουμε το σωτηριώδες κεφάλαιο της φανέρωσης του Μυστηρίου της ενανθρωπήσεως του Λόγου του Θεού, το δεύτερο μεγάλο κεφάλαιο του Σχεδίου της Θείας Οικονομίας που θα κορυφωθεί με τη θυσία του Θεανθρώπου και την Ανάστασή του. Σχέδιο της Θείας Οικονομίας, δηλαδή της Θεϊκής φροντίδας, ονομάζουμε το σχέδιο που κάνει ο Θεός από την πρώτη στιγμή της Πτώσης των Πρωτοπλάστων για να δώσει στον άνθρωπο και πάλι το δώρο της Αθανασίας και της Αιώνιας Ζωής κοντά σ' Αυτόν. 

Με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, αρχίζει καινούργια εποχή για την ανθρώπινη ιστορία, βασικό χαρακτηριστικό της οποίας είναι ότι οι παλιές επαγγελίες του Θεού αρχίζουν να εκπληρώνονται: η Παναγία την ημέρα αυτή συλλαμβάνει με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και αρχίζει να κυοφορεί στα σπλάχνα της τον Υιό του Θεού, που έρχεται ανάμεσα στους ανθρώπους ως ελευθερωτής και σωτήρας.

Ο Άγιος Νικόλαος, ο Santa Claus και ο Άγιος Βασίλης της Coca-Cola

Ο Άγιος Νικόλαος, Αρχιεπίσκοπος Μύρων της Λυκίας ο Θαυματουργός, που γιορτάζει σήμερα, είναι ένας από τους πιο αγαπητούς Αγίους, και τιμάται ως προστάτης του Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος της Ελλάδος, αλλά και των ναυτικών γενικότερα. 

Και όχι άδικα, αφού είναι χιλιάδες τα θαύματα που έχει επιτελέσει στη θάλασσα σώζοντας από βέβαιο θάνατο πολλούς ναυτικούς μας, ή βοηθώντας κατά την ιστορία του το Πολεμικό μας Ναυτικό σε πολλές και κρίσιμες ναυμαχίες και το Λιμενικό μας Σώμα στις καθημερινές του επικίνδυνες επιχειρήσεις. 

Αυτό που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι ότι ο Άγιος Νικόλαος τιμάται όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε κάθε γωνιά του δυτικού κόσμου, και μάλιστα με τα ονόματα Santa Claus, ή Sinter Klaas, ή Sint Nicolaas, ή Saint Nicholas.

Διαβάστε στη συνέχεια το βίο του, αλλά και με ποιον τρόπο έφτασε να συνδεθεί με τον Άγιο Βασίλη των διαφημίσεων της Coca-Cola...

Μετάσταση Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου

Στις 26 Σεπτεμβρίου, κάθε χρόνο, η Ορθόδοξη Εκκλησία μας γιορτάζει τη "Μετάσταση" του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Είναι ο μαθητής "ον ηγάπα ο Ιησούς", ο μικρότερος κατά την παράδοση από τους δώδεκα, γιος του Ζεβεδαίου και αδελφός του Αποστόλου Ιακώβου. Είναι επίσης ο συγγραφέας του Κατά Ιωάννην Ευαγγελίου, τριών Καθολικών Επιστολών και του τελευταίου βιβλίου της Αγίας Γραφής και της Καινής Διαθήκης, της Αποκάλυψης. Πριν την κλήση του από το Χριστό, ήταν ψαράς μαζί με τον αδερφό του Ιάκωβο στην λίμνη της Γαλιλαίας, όπως και τα αδέρφια Πέτρος και Ανδρέας - ο επονομαζόμενος Πρωτόκλητος.

Ο Ιωάννης ήταν πάντα στο στενό κύκλων των Αποστόλων που έπαιρνε ο Χριστός μαζί του σε καίριες στιγμές (Μεταμόρφωση, ανάσταση κόρης Ιαείρου, Κήπος της Γεσθημανή) και ο μόνος που τόλμησε να επισκεφτεί τον Ιησού Χριστό όσο ήταν πάνω στο Σταυρό. Εκεί ο Ιησούς του ανέθεσε τιμητικά την προστασία της μητέρας του, της Κυρίας Θεοτόκου, φανερώνοντας για ακόμη μία φορά τη μεγάλου Του αγάπη προς τον μικρότερο μαθητή του.

Το Γενέσιον της Θεοτόκου

Η Ορθόδοξη Εκκλησία, καθ' όλη τη διάρκεια του εκκλησιαστικού έτους, γιορτάζει και τιμά αρκετά γεγονότα από τη ζωή της Θεοτόκου, γεγονότα που σχετίζονται με το Σχέδιο της Θείας Οικονομίας - το σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία των ανθρώπων από τη φθορά και το θάνατο. Η γέννηση της Θεοτόκου, η γέννηση της Μάνας του Θεού και των ανθρώπων, είναι το πρώτο από αυτά.

Η Θρακιώτισσα Οσία Παρασκευή η Νέα, η Επιβατηνή - St. Paraskevi the late from Epivates of Thrace

Σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει και τιμά τη Θρακιώτισσα Οσία Παρασκευή, την επονομαζόμενη Νέα ή Επιβατηνή. Είναι άλλη από την Αγία Παρασκευή τη Ρωμαία που τιμάται στις 26 Ιουλίου, τη Μεγαλομάρτυρα και προστάτιδα από τις παθήσεις των ματιών, η οποία έζησε στις αρχές του 2ου μ.Χ. αιώνα και μαρτύρησε διά αποκεφαλισμού στα Τέμπη, και δεν πρέπει να συγχέεται μαζί της. Αδερφός της υπήρξε ο Άγιος Ευθύμιος, επίσκοπος Μαδύτου Θράκης. Η Οσία Παρασκευή καταγόταν από τους Επιβάτες της Θράκης. Από μικρή επέδειξε μία εκπληκτική πνευματική ωριμότητα και έκανε πολλές αγαθοεργίες. Από την ηλικία των δέκα ετών φλέγεται από την επιθυμία να αφιερωθεί στο Θεό. Έτσι, όταν μεγαλώνει λίγο φεύγει από το πατρικό της σπίτι και πηγαίνει αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και μετά στην Ηράκλεια του Πόντου, όπου για πέντε χρόνια αναλαμβάνει την περιποίηση κάποιου ναού. Στη συνέχεια αναχωρεί για τα Ιεροσόλυμα, όπου προσκυνάει τον τάφο του Κυρίου. Στους Αγίους Τόπους εγκαθίσταται σε μια γυναικεία Μονή και για αρκετά χρόνια επιδίδεται στην άσκηση και στην αρετή. Λίγο πριν το τέλος της ζωής της επιστρέφει στα μέρη της, αφού πρώτα προσκυνάει και πάλι τα λείψανα των Αγίων στους ναούς της Κωνσταντινούπολης. Επίτηδες επιλέγει να μην γυρίσει τους Επιβάτες, αλλά στη γειτονική τους Καλλικράτεια της νοτιοανατολικής Θράκης. Εκεί για δύο ακόμη χρόνια αφοσιώνεται απερίσπαστη στην άσκηση στον ναό των Αγίων Αποστόλων, όπου και απεβίωσε ειρηνικά. Το βίο της συνέγραψε ο Αρχιεπίσκοπος Τορνόβου Ευθύμιος. 

Η Οσία Παρασκευή η Επιβατηνή έζησε στο τέλος του 10ου αιώνα μ.Χ. και μέσα από την ανυπέρβλητη άσκηση και προσευχή χαριτώθηκε με πολλές αρετές και έκανε πολλά θαύματα τόσο κατά τη διάρκεια της ζωής της, όσο και μετά την κοίμησή της. Μάλιστα ανήκει στη σπάνια κατηγορία των δρακοντοκτόνων Αγίων, μαζί με τον Άγιο Γεώργιο. Το άγιο σκήνωμά της, που φανερώθηκε θαυματουργικά αρκετά χρόνια μετά την κοίμησή της, βρίσκεται από το 1641 στον Ιερό Ναό των Τριών Ιεραρχών στο Ιάσιο της Ρουμανίας, όπου η Οσία τιμάται με ιδιαίτερη ευλάβεια ως Αγία Πέτκα.

ST. PARASKEVI THE LATE from Epivates

St. Paraskevi the Late lived at the end of the tenth century. The village where she has born was Epivates of Thrace. Since childhood she shows unusual spiritual maturity. At the age of ten she is burning with desire to offer her life to God. So after a while she walks out on her parents and goes to Jerusalem. There she kneels in front of Lord’s grave. Afterwards, she turns to monastic life and she comes to great levels of ascetism and virtue. In the last two years of her life she returns to her village; and there she gives up peacefully her spirit to the Lord. The miraculous recovery of her relics and all her great miracles bear admiration to everybody. St. Paraskevi’s life gets the greatness of Christianity over to everyone and proves the sure road of salvation. The Orthodox Church honours her memory on 14th October.

Όσιος Θεόδωρος Ουσακώφ, θεμελιωτής του πρώτου Ελληνικού κράτους μετά την Άλωση του 1453 μ.Χ.

Σήμερα η Εκκλησία μας γιορτάζει έναν άγνωστο για πολλούς Άγιο, τον Ρώσο Όσιο Θεόδωρο Ουσακώφ (Fyodor Ushakov), ο οποίος σχετίζεται άμεσα με την Νεότερη Ελληνική Ιστορία της Ελλάδας καθώς έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην απελευθέρωση της Επτανήσου από τους Γάλλους κατακτητές και τη θεμελίωση, το 1800 μ.Χ., του πρώτου Ελληνικού κράτους μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης: της Επτανήσου Πολιτείας. Το κράτος αυτό ήταν ένα ανεξάρτητο Ιόνιο κράτος, χωρίς στρατό κατοχής στα κάστρα των νησιών, με δική του σημαία, με δικό του Σύνταγμα, με δικούς τους πρεσβευτές και με δικό του στρατό. Επομένως, έχει σημασία να γνωρίσουμε με συντομία τον βίο του Όσιου Θεόδωρου Ουσακώφ, που συνετέλεσε σημαντικά στη δημιουργία του κράτους αυτού, έτσι όπως μας τον παρουσιάζει το Συναξάρι του. 

Βιογραφία

Ο Όσιος Θεόδωρος Ουσακώφ (Fyodor Ushakov) γεννήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 1743 μ.Χ. και ήταν ναύαρχος του Ρώσικου ναυτικού. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της σύγχρονης Κέρκυρας, αλλά και γενικότερα της Ελληνικής Ιστορίας, αφού είναι ο ελευθερωτής της Επτανήσου από τους Γάλλους κατακτητές και θεμελιωτής του πρώτου Ελληνικού κράτους - της Επτανήσου Πολιτείας (1800 – 1807 μ.Χ.), 347 χρόνια μετά την άλωση του 1453 μ.Χ. της Πόλης.

Ξεκινώντας από την Μαύρη θάλασσα ως στόλαρχος της Μεσογείου με τα πλοία του στόλου (που δημιούργησε ο πρίγκιπας Ποτέμκιν), διαπλέει το Αιγαίο και στις 13 Σεπτεμβρίου 1788 μ.Χ. ελευθερώνει τα Κύθηρα, στις 14 Οκτωβρίου την Ζάκυνθο, στις 23 Οκτωβρίου την Κεφαλονιά, στις 1 Ιανουαρίου 1799 μ.Χ. την Λευκάδα. Τέλος στις 21 Φεβρουαρίου 1799 μ.Χ. έρχεται η σειρά της απελευθέρωσης της Κέρκυρας, κάτω από τις έντονες εκδηλώσεις ενθουσιασμού των Επτανήσιων. Μετά από ένα χρόνο, το 1800 μ.Χ., ιδρύεται η Επτάνησος Πολιτεία, με την βοήθεια και καθοδήγηση του Ναυάρχου συμφιλιώνεται ο λαός και γνωρίζει νέες και όμορφες στιγμές με ελπίδα για το μέλλον του. Επίσης σημαντική είναι και η κίνηση να επανεγκατασταθεί ο Ορθόδοξος Επίσκοπος στην Κέρκυρα, που είχε εκδιωχθεί από τους Λατίνους και τους Γάλλους.

Η παρουσία του Ναυάρχου Θεοδώρου Ουσακώφ και του Ρωσικού στόλου είναι εγγύηση για την διατήρηση της ανεξαρτησίας του πρώτου Ελληνικού Κράτους, καθώς οι περιπολίες του Ρωσικού Ναυτικού στην Μεσόγειο κρατούν μακριά τους επίδοξους κατακτητές από τη δύση, όπως κρατούν επίσης μακριά και τους τουρκαλβανούς του Αλή πασά.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Όσιος μόνασε στην Ιερή Μονή Σαναξάρ, μοιράζοντας τα υπάρχοντά του σε απόρους ναυτικούς της Σεβαστουπόλεως. Ο Όσιος Θεόδωρος Ουσακώφ κοιμήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 1817 μ.Χ. Στην Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής Σγουράδων φυλάσσονται μικρά τεμάχια των Ιερών του Λειψάνων.

Πηγές

1. Ορθόδοξος Συναξαριστής saint.gr

2. http://eptanisos.blogspot.gr/2014/10/blog-post_85.html